AKDENİZ Üniversitesi’nden (AÜ) Doç. Dr. Mustafa Karaca, sigara, obezite, alkol ve düzensiz beslenme gibi faktörlerin kanser riskini artırdığını belirterek, Sağlık Bakanlığı’nın kanser tarama programları sayesinde erken teşhis yapılabileceğini anlattı. Doç. Dr. Karaca, “Hastalığa erken evrede, metastaz yapmadan yakalandığımızda, tarama programları sayesinde kanserden kurtulma oranımız yüzde 90’ların üzerine çıkmaktadır” dedi.
AÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı’ndan Doç. Dr. Mustafa Karaca, dünyada kanser verilerine bakıldığında 21 milyonu aşkın kanser vakası olduğunu ifade ederek yıllar geçtikçe bu sayının daha da artmasını beklediklerini söyledi. Türkiye’de 581 bin kanser vakası bulunduğunu aktaran Doç. Dr. Karaca, her yıl yaklaşık 232 bin hastanın kanser tanısı aldığını, yaklaşık yılda 125 bin hastanın da kanser nedeniyle hayatını kaybettiğini anlattı. Türkiye’de ve dünyada en sık görülen kanserin akciğer kanseri olduğunu belirten Karaca, ülkede 45 bin akciğer kanseri hastası olduğunu, ikinci sırada meme kanseri, üçüncü sırada kolon kanseri ve diğer kanserler olduğunu vurguladı.
‘KANSERİN YÜZDE 85-90 NEDENİ ÇEVRESEL FAKTÖRLER’
Son dönemde herkesin bir yakınının kanser tanısı haberi aldığına dikkati çeken Doç. Dr. Mustafa Karaca, “Oluşum nedenlerine bakacak olursak, kanserin yüzde 85-90 nedeni çevresel faktörler. Yüzde 8’lik, 9’luk kısmı kalıtsal faktörlere bağlı oluşmaktadır. Kanserin küçük bir kısmı genetik oluşurken, büyük kısmı çevresel faktörlere bağlı oluşmaktadır. Bunların başında sigara, obezite, alkol ve düzensiz yaşam gelmektedir. Özellikle sigara kullanımı, çağımızın hastalığı olan obezitenin artmasıyla kanser hastası sayısının da giderek çoğaldığını görmekteyiz. İnsanlar korkuya kapılmadan, taramalarını aksatmadan mutlaka düzenli kontrollerine devam etmesi gerekmektedir” diye konuştu.
5 KANSER TÜRÜNE DİKKAT ÇEKTİ
Sağlık Bakanlığı’nın tarama programlarında çok önemli çalışmalar yürüttüğünü söyleyen Doç. Dr. Karaca, “Özellikle rahim ağzı kanseri, akciğer kanseri, prostat kanseri, kolon kanseri ve meme kanseriyle ilgili önemli tarama çalışmaları mevcut. Özellikle erkeklerde 50 yaşından sonra prostat kanseri, 45 yaşından sonra kolon kanseri taramalarını unutmamaları gerekiyor. 20 yıl üzerinde sigara içen hem erkek hem kadınların akciğer kanseri açısından çok dikkatli olmaları gerekiyor. Kadınlarda çok sık görülen meme kanseri, 45 yaşından sonra mutlaka mamografiyle rutin tarama programlarına devam etmesi lazım. Kadınlarda yine çok sık görülen rahim ağzı kanseri taramalarına 25 yaşından itibaren başlamalarını önermekteyiz” dedi.
‘GENETİK GEÇİŞLİ KANSER OLMA İHTİMALİ YÜKSEK’
Ailelerinde kanser öyküsü olan kişilerin sağlık kontrollerini aksatmamalarını öneren Karaca, “Meme kanseri, over kanseri ve bazı akciğer ile pankreas kanserlerinde genetik mutasyonlar saptanabiliyor. Bu genetik mutasyona sahip kişilerin birinci ve ikinci sıra akrabalarında, bu kanserler gelişebilmektedir. Bu kanserlerin önemli bir özelliği de ileri yaşlarda gözüken kanser, örneğin erken yaşta görülüyorsa, bunun genetik geçişli olma ihtimali çok yüksek. Örneğin, kolon kanseri 50 yaş ve üzerinde görülen bir kanserken bu genetik faktörlere sahip bazı insanlarda kolon kanseri yaşı 20’li yaşlara kadar düşebiliyor” diye konuştu.
BELİRTİLERE DİKKAT
Kanser tipine göre belirtilerin değişkenlik gösterdiğine dikkati çeken Doç. Dr. Mustafa Karaca, “Eğer ki hastamızda değişik bir cilt lezyonu çıkıyorsa, hiç vakit kaybetmeden dermatoloji polikliniğine gitmesi gerekiyor. Hastamızın koltuk altında ya da herhangi bir yerinde lenf bezi çıkıyorsa vakit kaybetmeden genel cerrahi ya da genel dahiliye polikliniklerine başvurması gerekiyor. Yine bu genetik mutasyona sahip hastalar özellikle sigara içiyorsa, sigaraya bağlı öksürük, kilo kaybı, nefes darlığı, kan tükürmesi gibi şikayetleri varsa bunların da hiç vakit kaybetmeden göğüs hastalıkları polikliniğine başvurması gerekmektedir” dedi.
Doç. Dr. Mustafa Karaca, kanser hastalığının hem Türkiye’de hem de dünyada ölüm nedenleri arasında birinci sırada yer aldığını belirterek, şunları dedi: “Kanser hastalığından hem korkmalı hem de korkmamalıyız. Kanserden korkmamalıyız; çünkü tarama programları sayesinde kansere erken evrede, metastaz yapmadan yakalandığımız zaman hastalıktan kurtulma oranlarımız yüzde 90’ların üzerine çıkmaktadır.”
