Türkiye’nin ‘reklamsız’ birinci çocuk mecmuası
Seher Alp
5 min read
İki ayda bir ‘reklamsız’ yayımlanacak mecmua bütün çocuklar tarafından internet üzerinden de fiyatsız okunabilecek.
SALİHA SULTAN
Çocuk mecmuaları, çocukların teknolojinin esiri olduğu günümüz Türkiye’sinin en temel gereksinimlerinden biri. 1869’da yayımlanan Mümeyyiz’den bugüne yayımlanan onlarca mecmuanın çocuklara aktardığı kültürel içeriğe yönelik tartışmalarının dışında en temel sorun ‘sürdürülebilirlik’ oldu. Geçtiğimiz hafta vefat eden, çocuk edebiyatına ve mecmualarına yönelik çalışmalarıyla da bilinen şair Mevlana İdris Zengin’in cenazesinde ise herkesin lisanındaki ortak soru şuydu: “Şimdi çocuklarımızın elinden kim tutacak?” Bu derde bir nebze ilaç niteliğindeki sevinçli haber Türk Lisanı ve Edebiyatı Derneği’nden (TDED) geldi. Kurulduğu 2008’den beri Türk Lisanı ve Edebiyatı, Lisan ve Edebiyat Araştırmaları, Olağan Öykü, Olağan Şiir mecmualarını kesintisiz bir formda okurla buluşturan dernek, artık de ‘bir bahar müjdecisi’ sloganıyla hazırladığı beşinci mecmuası ‘Kardelen Çocuk’ ile karşımızda. Derneğin, Elif Tokkal’ın genel yayın direktörlüğünde birinci sayısı bastığı mecmua için Eyüpsultan’daki merkezinde gerçekleştirdiği tanıtım toplantısına ilgi büyüktü. Yeni bir çocuk mecmuasının çıktığı haberi kültür sanat dünyasındaki sohbetlerinde çocuklara yönelik telaşlarını dilen herkes için aşikâr ki bir müjde niteliğindeydi.
Toplantıda epeyce heyecanlı görünen mecmuanın genel yayın direktörü Tokkal, “Kardelen Çocuk mecmuası bizim için çok farklı bir heyecan, umut, gurur kaynağı” diyor. Tokkal, mecmuanın isminin çıkış noktasını ve gayelerini şöyle aktarıyor: “Bahar müjdecisidir kardelen. Lisanımızı, kültürel kimliğimizi korumak, Türkçemizi yaşatmak için bir mecmua hazırlamak istedik. Birçok bedelimiz çağdaş dünyanın bize uyguladığı baskıyla yok olmaya mahkum şu anda, biz bunları korumak istedik. Çocuklarımızın düzeyine inerek, onları da bir birey kabul ederek yeni başlangıç yapalım dedik.” Mecmuanın birinci gayesinin çocukları gerçek Türkçe ile buluşturmak olduğunun altını çizen Tokkal, içeriğinde işlenecek bahisler hakkında da şu bilgileri veriyor: “Ali Kuşçu, İbni Sina üzere kıymetlerimizi çocuklarımıza oyunlaştırarak, masallarla aktarmaya çalışacağız. Kardelen bu manada yeni bir umut olsun, okuru bol olsun.”
Toplantıda dağıtılan ve incelediğimiz mecmuanın birinci sayısında Tokkal’ın bahsettiği isimlere yönelik çalışmalar dikkat çekiyor. ‘Mimar Sinan-Eğri Minare’, ‘Cezeri ile Gelen Hediye’ masalları gayesi tanım ediyor. Masallar, yerli kahramanları resmeden usta çizimlerle pekiştirilmiş. Lisan, tarih ve coğrafya üzere bilim kollarına yönelik bilgilendirici içerikler de ihmal edilmemiş. Türkiye’de dergicilik kesiminin sıkıntı günler yaşadığı günlerde oldukça eksik bir alanı tamamlamak üzerine yola çıkma yüreği gösteren mecmua dolu dolu içeriği ile göz dolduruyor. Kardelen Çocuk’ta dikkatimi çeken değerli bir husus daha var. Mecmuanın sayfalarında, önünde gerisinde hiçbir reklam yok. Türkiye’de bilindiği üzere yalnızca TRT Çocuk ve Tübitak yayını Bilim Çocuk mecmuaları ticari reklama yer vermiyor, başkalarında ise mecmualar reklamdan okunamıyor. Öğreniyorum ki, TDED ‘çocukların masumiyeti’ne dokunmamak ismine dergiye ne ticari ne de kamusal, hiçbir halde reklam almama kararı vermiş. Yani ‘Kardelen Çocuk’ Türkiye’nin reklamsız birinci çocuk mecmuası. İşte bu ince fikir, Kardelen Çocuk mecmuasının ‘reklamının’ yapılmasını hakkediyor. Anneler, babalar, öğretmenler ya da ailesinde, etrafında çocuklara rastlayanlar, ‘Kardelen Çocuk’ mecmuasını bütün çocuklara, Türkcell Dergilik’te ve Telekom E-Dergi üzerinden fiyatsız okumalarını tavsiye ederek, bol bol ‘reklamını’ yapabilir.
İKİ AYDA BİR YAYIMLANACAK
İki ayda bir çocuklarla buluşacak olan Kardelen Çocuk’ta masalların yanı sıra eğitici, öğretici ve eğlenceli oyunlar ve derlemeler yer alıyor. Yayın Kurulu’nda çocuk yayıncılığı alanında uzman isimler olan Prof. Dr. Ali Fuat Arıcı, Uzm.Psk. Ebru Adalı Yayman, Doç. Dr. Evrim Ölçer Özünel, Melih Tuğtağ ve Tuğba Coşkuner’in yer aldığı mecmuanın birinci sayı çizerleri Elif Sena Pınar (Kapak), Abdullah Gök, Gökhan Özdemir, Merve Tunç (Arka Kapak), Zeynep Begüm Şen, Sümeyra Dönmez olarak sıralanıyor. Ayşe Şeker Kılıç, Yücel Öztürk, Ayşegül Sözen Dağ, Hülya Ertem, Ahmet Melih Karauğuz, Elif Köroğlu üzere isimler ise mecmuanın birinci sayısında masalları, şiirleri ile çocukların karşısına çıkan müellifler.
DOĞRU TÜRKÇENİN YOLU MASALLARDAN GEÇİYOR
TDED Genel Lideri Ekrem Fazilet de, en az mecmua grubu kadar heyecanlı. Derneğin temel gayesinin Türkiye’de bir lisan şuuru oluşturmak olduğunu hatırlatan Fazilet, şu görüşlerini paylaşıyor: “Toplumda bir şuuru oluşturmak istiyorsanız en kıymetli çağ çocukluk çağıdır. Öğrenmenin bilmenin besmelesi bana nazaran lisan, bugün eğitim sisteminde bir sorun varsa Türkçenin hakikat kullanılmamasından kaynaklanıyor. Doğal yalnızca Türkçeyi önceleyen, hakikat kullanan, kontrolden geçen bir mecmua yetmez, çocuklara kendi kültürümüzü de sevdirmeli, kıymetlerini bilen bir kuşak yetiştirmeliyiz.” Mecmua kararının arkasında bu fikirlerin olduğunu vurgulayan Fazilet, mecmuanın masal kültürünü tekrar öne çıkaracağını da şu fikirleriyle aktarıyor: “Maalesef Türkiye’de masallar da değersizleştirilmiş durumda. Almanlar, Grim Kardeşler masalıyla Alman birliğini inşa etmiştir. Şu anda Türkiye’deki çocuklarımıza okutulan masalların yüzde sekseni maalesef bizim kıymetlerimizi taşımıyor. Bizim bu mecmuada birincil maksadımız masallar, hem eğlendirmek, hem güldürmek hem de Türkçeyi hakikat kullandırmayı sağlamak.” Fazilet, mecmuanın hazırlık sürecinde hususla ilgili birçok kişi ile fikir alışverişinde bulunduklarını ve buna devam edeceklerini kelamlarına ekliyor.
